Zij zoeken vanuit de politiek en niet vanuit de maatschappij, naar stemmenmaximalisering. Tijdens de verkiezingen, maar ook in aanloop tot de verkiezingen worden er “gratis” zaken verdeeld en toebedeeld aan de achterban. Te denken valt aan banen, pakketten, lappen gronden, huizen, maar ook met cash wordt er gestrooid. Mede daarom is de verworven electorale steun niet structureel en krijgen we zulke wisselende verkiezingsresultaten. Dan rijst de vraag hoe onafhankelijk zijn de kiezers? Moeten wij de kiezers niet een stukje zelfverantwoordelijkheid aanleren zodat ze zelfstandig kunnen fungeren? “Teach a man to fish, feed for a lifetime; Build a man a fire, and he’ll be warm for a day; Set a man on fire, and he’ll be warm for the rest of his life; If you give a man a fish, he is hungry again in an hour; If you teach him to catch a fish, you do him a good turn.”
Suriname is een democratisch land met democratisch gekozen leiderschap, dat wil zeggen dat elke stem moet tellen. In de werkelijkheid wordt echter niet elke stem gehoord. Verbinding is een kernwoord als het gaat om politiek en leiderschap. Helaas merken we dat de partijleden in Suriname als consumenten worden gezien en niet als actieve producenten (common paradigma). De politieke leiders hebben het voor het zeggen en de rest moet zwijgzaam volgen. Dus ons politiek systeem zorgt er niet voor dat we burgers hebben die eigenschappen bezitten om personal leaders te zijn of te worden. Men is vaak geneigd om vernieuwingen van bovenaf op te leggen, denk maar aan de vaccinatiedwang. De politieke partijen zouden proactief gedrag moeten bevorderen bij hun leden door zelf een rolmodel te zijn. Zij de leden in de gelegenheid stellen om zelfstandig om leiderschapsvaardigheden en -capaciteiten te ontwikkelen. Verder moeten ze zorgen voor een veilig klimaat waarbij de leden hun mening vrijuit mogen geven waardoor er assertief gedrag bevorderd wordt. Het kritisch denken wordt op deze manier gestimuleerd en de leden worden in de gelegenheid gesteld om hun eigen mening te geven om die vervolgens te onderbouwen. Zij moeten zich leren uiten volgens de normen en waarden die voor de maatschappij gangbaar en acceptabel zijn. In collectief verband kan er samen gezocht wordt naar oplossingsmodellen ter bevordering van bijvoorbeeld de verdraagzaamheid, saamhorigheid en wederzijds begrip. Dan pas kan men spreken van daadwerkelijke democratie en onafhankelijkheid.
De politiek in kleine landen is volgens Wouter P. Veenendaal (2013; Democracy in microstates: why
smallness does not produce a democratic political system) ondanks de vele verschillen wereldwijd opmerkelijk vergelijkbaar. Hij meent dat de meeste politiek face-to-face, of telefonisch niveau of middels social media (denk ook aan whatsapp), plaatsvindt dus compleet buiten de formele structuren om. Dit betekent dat kleine staten in de praktijk opmerkelijk autoritair kunnen functioneren. De top-down-benadering, sterk hiërarchische lijnen en de gecentraliseerde (gezags)structuur die al jarenlang in Suriname wordt toegepast, passen niet meer in de tijd en staan in schril contrast met de visie van de relationele benadering. Politieke leiders zouden moeten streven naar leiderschap die ontstaat in het sociaal contact met de ander. Samenwerking, creativiteit en 20th century skills zouden hierbij een leidraad moeten zijn: “Change has powerful relations, not just authority, leadership and dirty politics”
Internationaal schijnen we een deel van de afhankelijkheid van Nederland te hebben verruild voor de afhankelijkheid van China. In Suriname maakt de armoede afhankelijk en dit noopt mensen eerder tot conformisme aan gemeenschap en familie. Er bestaat geen helder model voor vertrouwen, waar leiders mee kunnen sturen en de voortgang van kunnen meten. Veel leiders begrijpen nog niet dat zij zichzelf als belangrijkste instrument inbrengen om vertrouwen te ontwikkelen. Dus ze moeten niet afstandelijk ‘aan de knoppen zitten’ maar op een persoonlijke manier het voorbeeld geven, initiatieven nemen, relaties aangaan en communiceren. De huidige situatie en het verleden leert ons dat de vorige en de regerende volksvertegenwoordigers, geen inhoudelijke veranderingen kunnen brengen in Suriname. Het is tijd voor de wisseling van de wacht in het belang van ons land.
Wan tra Fas de , Het Kan Anders
